นกคีรีบูน      

     นกคีรีบูน (Canaries) เป็นนกเลี้ยงในกรงชนิดหนึ่ง ที่บรรดาผู้นิยมเลี้ยงนกเลี้ยงกันทั่วไปจำนวนมาก มีกำเนิดดั้งเดิมที่เกาะแคนารี ฉะนั้นนกคีรีบูนนี้จึงมีชื่อในภาษาอังกฤษว่า Canaries ซึ่งก็แปลว่าสีเหลืองอันสดสวย และก็เป็นคำหมายทั่วๆ ไปดุจเดียวกัน แต่อันแท้ที่จริงแล้วสีสันของนกคีรีบูนป่าตามธรรมชาติไม่ได้ใกล้เคียงกับสี เหลืองเสียเลย สีของนกที่นักเดินเรือชาวสเปนนำมาจากเกาะแคนารีเมื่อแรกเริ่มเดิมทีนั้นเป็น สีเขียวแกมเทามิได้มีสีอย่างเช่นปัจจุบันนี้เลย
     นกคีรีบูนเมื่อยังอาศัยอยู่ตามธรรมชาติ ตามปกติไม่ชอบอากาศร้อนนัก เมื่ออากาศเริ่มร้อนนกคีรีบูนจะอพยพไปสู่บริเวณเขตเขา ซึ่งอากาศนุ่มนวลเย็นสบายกว่า แต่เมื่ออากาศหนาวจัดก็กลับลงมาสู่ที่ราบอีก

คีรีบูน [Wild Canary : Serinus Canaria ]

   เป็นนกที่จัดอยู่ใน Order Passeriformes , Familly Fringillidae

รูปร่าง ความยาว 12.5 ซ.ม.(5 นิ้ว) สีเขียว โดยมีส่วนแก้ม ท้ายทอย และลำคอออกสีเทา ใต้คางและหน้าอกสีเขียวออกเหลือง ใต้ท้องเป็นสีขาว ด้านข้างของลำตัวจะมีลายเส้นๆสีเหลืองออกดำๆ สะโพกเหลืองออกเขียว ปีกและหางสีเขียวออกเทา ตาสีน้ำตาล ปากและขาสีเทาเข้ม เพศเมียลายที่ข้างหน้าอกสีจะเข้มกว่า ส่วนขนปลายปีกจะมีสีอ่อนกว่า

     นกคีรีบูนเป็นนกปากแข็งกินเมล็ดพืช และก็กินอาหารได้หลายอย่าง เช่น เมล็ดเร๊ป เมล็ดแคนารี เมล็ดป่าน เป็นต้น นอกนั้นยังชอบกินอาหารผักสด เช่น ผักกาดหอม ซิควีด เป็นต้น สิ่งสำคัญควบคู่กันไปกับอาหารคือ กระดองปลาหมึก อีกทั้งเม็ดกรวดทรายขนาดเล็ก เพื่อช่วยบดย่อยอาหารในกึ๋นและสิ่งสำคัญที่สุดคือ น้ำสะอาด การกินน้ำของนกคีรีบูนไม่ได้ดื่มแล้วชูขึ้นไปเหมือนนกบางชนิด เมื่อนกคีรีบูนอาบน้ำ, มันจะจุ่มหัวลงไปในน้ำ แล้วเอาปีกตีน้ำเหมือนหนึ่งว่าจะให้ตัวของมันเปียกน้ำอย่างเต็มที่ เมื่อเป็นการเรียบร้อยมันจึงขึ้นจากน้ำ สะบัด และไซร้จนกระทั่งขนแห้ง แล้วโผขึ้นสู่คอนตกแต่งขนต่อไป ขาและนิ้วของนกคีรีบูนมีเกล็ดกำบังอยู่ แต่นิ้วของมันก็ยาวและมีกรงเล็บโค้งงอไม่มีพละกำลังแข็งกล้าอะไรนัก เมื่อมายืนอยู่บนพื้นเรียบๆ ก็ดูเหมือนจะไม่มีความมั่นคงอย่างใดเลย ฉะนั้นนกคีรีบูนจึงชอบที่จะเกาะคอนอยู่ตลอดเวลา

การสืบพันธุ์ของนกคีรีบูน
      เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์นกคีรีบูนก็จะเข้าคู่กันสืบขยายพันธุ์ แต่ถ้านกคีรีบูนผู้ไม่พอใจในคู่นักตัวเมียก็จะแสดงการข่มขู่ เช่น จะใช้ปากและปีกจิกตีตัวเมียอยู่ตลอดเวลา ความสำเร็จในการผสมพันธุ์จะลุล่วงไป เมื่อนกทั้งสองมีความพอใจซึ่งกันและกันก็จะแสดงอาคารรักใคร่ ซึ่งมีพิธีตองอยู่มาก กล่าวคือ มีการป้อนอาหารให้กันและกัน รวมทั้งการแสดงกิริยาร่าเริงแจ่มใส รวมทั้งการขยับปีกอยู่ตลอดเวลา ถ้าหากนกทั้งสองแสดงความพอใจเช่นนี้ การผสมพันธุ์ก็จะลงเอยด้วยความเรียบร้อย     สำหรับการสร้างรังวางไข่ของนกคีรีบูนที่มันจัดสร้างขึ้นตามธรรมชาติไม่สู้จะเรียบ ร้อยนัก คือแล้วแต่มันจะหาอะไรได้ ฉะนั้นรังจึงรกไปด้วยใบไม้ และใบหญ้า ส่วนการวางไข่ของนกคีรีบูนนั้นก็จะวางไข่ครั้งละ 3-5 ฟอง ไข่จะมีสีฟ้าอ่อนๆ มีจุดสีน้ำตาลแกมแดงอ่อน ๆ ทั่วไป ระยะเวลาฟักไข่ประมาณ 13-14 วัน ลูกนกคีรีบูนเมื่อออกใหม่ก็เหมือนลูกนกทั่วไป ลูกนกจะกินอาหารของแม่ที่ย่อยแล้ว โดยคายอาหารในกระเพาะมาให้กินอีกครั้งหนึ่ง ลูกนกจะเจริญเติบโตสามารถช่วยตัวเองได้และบินออกจากรัง เมื่อมีอายุ 1 – 1 ขึ้นเดือนไป ส่วนในนกคีรีบูนตัวผู้ก็จะช่วยนกตัวเมียกกไข่และหาอาหารมาเลี้ยงลูกนกเช่นกัน
                                                                                                                                            

"นกคีรีบูน" นกร้องเสียงคลาสสิก
      ปกตินกคีรีบูนมักจะหาโอกาส ร้องเพลงเสมอ เมื่อมันจะร้องเพลงจะมีอารมณ์เบิกบานเต็มที่ ตั้งตัวตรง ผวะหัวไปเบื้องหลังดุจดั่งนักร้องดังที่ยื่นอยู่บนเวทีต่อหน้ามหาชน ซึ่งนกคีรีบูนนี้จะมีความสามารถในการร้องเพลงมากน้อยต่างกันไป











ความเป็นมาของนกคีรีบูน
     สำหรับประวัติความเป็นมาของการนำเอานกคีรีบูนมาเลี้ยงนั้นมีข้อมูลกล่าวไว้ว่า เมื่อประมาณ 500 ปีมาแล้ว ได้มีการติดต่อค้าขายโดยตรงกับเรือจากประเทศสเปนมายังแอฟริกา ปรากฏว่าเรือดังกล่าวมีสาเหตุต้องมาล่มแถวบริเวณหมู่หินของเกาะแคนารี อันตั้งอยู่ด้านตะวันตกเฉียงเหนือของแอฟริกา บรรดานักเดินเรือชาวสเปนจึงได้ขึ้นพักอาศัยอยู่บนเกาะนี้จนกว่าจะมีหนทางกลับ ซึ่งบรรดานักเดินเรือทั้งหลายนี้ก็คงจะมีนิสัยชอบรักสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะอย่างยิ่งจำพวกนก และคงหันมาสนใจในนกชนิดนี้ที่มีเสียงร้องไพเราะและไม่เคยพบเห็นมาแต่ก่อน 

ถิ่นกำเนิด หมู่เกาะ Canary

  หมู่เกาะ Canary ประกอบด้วยเกาะเล็กๆจำนวน 7 เกาะ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปอัฟริกา นอกชายฝั้งของประเทศโมรอคโค

ชื่อ Canary น่าจะมาจากชื่อหมู่เกาะเหล่านี้ แต่มีข้อมูลจากองค์กรท่องเที่ยวของสเปน กล่าวไว้ว่า ชื่อหมู่เกาะ ได้มาจากคำว่า Canis เป็นภาษาลาติน แปลว่า "หมา " ทั้งนี้เพราะตามเกาะเหล่านั้น มีหมาพื้นเมืองที่มีขนาดใหญ่มาก( Perro de Presa Canario) เชื่อกันว่า การที่นกได้รู้จักเป็นที่แพร่หลายของชาวยุโรป ในศตวรรษที่ 16 เริ่มมาจากนกซึ่งหลุดจากเรือสินค้า ที่ล่มลงก่อนที่จะไปยังเมืองท่า Leghorn นกเหล่านั้นได้เข้าไปอาศัยและแพร่กระจายพันธ์ในเขต Elba ประเทศอิตาลี

การผสมพันธุ์นกคีรีบูนให้มีสีสันต่างๆ

    แต่แรกเริ่มเดิมทีนั้น การเอานกคีรีบูนมาเลี้ยงกันก็เพื่อฟังการร้องเพลงอันไพเราะเพียงประการเดียว มิได้สนใจกับสีสันความสวยงามอย่างใด สำหรับการผสมพันธุ์นกคีรีบูนให้มีสีสันต่างๆ นี้ เพิ่งรู้กันเมื่อเริ่มต้นศตวรรษนี้เอง เรื่องนี้อาจนับเป็นอุบัติเหตุก็ได้ ที่มีนักเลี้ยงนกคีรีบูนในฮอลแลนด์คนหนึ่งชื่อ เฮลเดอร์ สามารถผสมนกคีรีบูนตัวหนึ่งมีสีแปลกประหลาดไปจากนกตัวอื่น เฮลเดอร์ ได้เรียกนกตัวนี้ว่า นก

คีรีบูนสีโมรา (Agace Canary) ทั้งนี้เพราะว่านกคีรีบูนนี้มีสีเหลืองกับหินโมรานั่นเอง แต่มิช้าก็ค้นพบ      ความจริงว่าการที่นกคีรีบูน กลายเป็นสีเช่นนี้ได้ก็เพราะมีการลดสีพื้นฐานลงไป จากหลักการนี้เองจึงได้นำเอาไปผสมพันธุ์เกิดสีสันใหม่ๆ ขึ้นมามากมาย
 

ข้อมูลจำเพาะ

ชื่อภาษาไทย     นกคีรีบูน
ชื่อภาษาอังกฤษ     Canaries
ชื่อวิทยาศาสตร์     Serinus Canarius
ถิ่นกำเนิด     เกาะแคนนารี ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของอัฟริกา











รูปร่างลักษณะ  :  เป็นนกปากแข็งในจำพวกนกฟินซ์ สีสันขนลำตัวมีมากมายหลายสี เช่น สีเหลืองธรรมดา สีเหลืองอ่อน(สีทอง) สีเขียวสด สีเขียวแกมน้ำตาล สีลูกกวาง สีเทา(สีเงิน) สีขาวและสีแดง แต่สีสันลำตัวดูไม่ฉูดฉาดนัก นอกจากนี้บางชนิดก็มีภู่ขน และหงอนที่บนหัวดูสวยงามน่ารักมาก


อุปนิสัย :  ร่าเริง แจ่มใส ชอบเกาะคอนอยู่ตลอดเวลา และส่งเสียงร้องเป็นทำนองเพลงอันไพเราะเพราะพริ้งน่าฟังยิ่ง สมกับสมยานามที่ว่าราชาแห่งเสียงเพลง (King of songsters)

อาหาร  :  เมล็ดพืชชนิดต่าง ๆ เช่น เมล็ดเร็ป เมล็ดแคนารี และเมล็ดทาน ตะวัน เป็นต้น พืชผักใบสีเขียว เม็ดกรวดทราย และน้ำสะอาด


การเจริญพันธุ์  :  ผสมพันธุ์วางไข่ในเดือนมีนาคม-ตุลาคม และวางไข่ครั้งละ 3-5 ฟอง (อาจถึง 6-7 ฟอง)